Tag: raróg

Demony słowiańskie

Demony słowiańskie

Demony odpowiedzialne za domowe obejście:

Bannik – dbał o łaźnię, by w niej było czysto i schludnie. I nie brakowało niczego. Ni witek brzozowych, ni drewna na opał, ni kamieni na palenisku.

bannik

Domowik – skrzat domowy o jowialnym i dobrotliwym wyglądzie. Lubiany przez wszystkich, gdyż nie czynił nikomu krzywdy, a dbał o spokój, który miłował nade wszystko.

Kikimora – żona poprzednika. Nie miała łatwego charakteru, co przyprawiało o ból głowy jej męża i niepokoiło domowników.

Kłobuk – kleptoman. Swoje obowiązki pojmował opacznie. Skutecznie dbał o pomnażanie domowego dobytku. Często kradł coś u sąsiadów.

Demony z lasu:

Leszy i Dobrochoczy – opiekunowie lasu. Bez nich ostoja zwierzyny i drzewostan byłby zagrożony. Szyszko miał szczęście, że ich nie spotkał.

leszy borowy
Leszy, dochrochoczy lub borowy, zależnie od podań.

Baba Jaga – dawniej bardzo ważna postać w randze bogini. Została zdegradowana do stopnia leśnego kidnapera.

baba jaga

Wilkołak – stwór zmieniający się z człowieka w wilka o dziwnej budowie. Pod wpływem pełni księżyca ujawniała się jego porywcza natura.

Demony widywane w polu:

Południca – spotykana w polu przez odpoczywających po pracy kosiarzy. Lepiej jej było nie spotkać.

południca
Południca

Licho – snuło się po okolicy i szkodziło ludziom.

Demony powietrzne:

Płanetnik – wszystkie kaprysy pogody były jego dziełem.

Raróg – towarzysz boga Swaroga.

rar

Latawiec i Latawica – demon w dwóch odmianach. To dość demokratyczne podejście. Może dlatego, że chodziło o sprawy płci i seksu.

Demony żywiące się krwią i przyczyny krwotoku:

Strzyga, Strzygoń – pod postacią puszczyka (stad jej nazwa) lub kobiety, która ukrywała swe ptasie szpony przed widokiem gawiedzi, nocami ujeżdżała konie, cwałując na nich do wystąpienia piany na bokach zwierzęcia.

Zmora i nocnica – dusiła swe ofiary, siadając im na piersiach. Nierzadko powodując wzrost ciśnienia i krwotok z nosa.

nocnica zmora
Nocnica inaczej Zmora by Makota

Demony nadwodne i podwodne:

Utopiec – zagadkowy stwór o śliskiej i zielonej skórze

Rusałka/Brzeginia – piękność, która była powodem żarliwej i niespełnionej miłości zakończonej często zgonem.

Mamuna/Dziwożona – starucha żyjąca nad brzegiem zbiorników wody stojącej i rzekami, zamieszkiwała pieczary na stromych zboczach. Przedstawiano ją jako starą i szkaradną babę o obwisłych piersiach, których używała jako kijanek do prania.

Święty ptak Raróg

Święty ptak Raróg

raróg

Raróg jest świętym ptakiem Słowian. Świętym symbolem ludów zamieszkujących ziemie od Bałtyku po Bałkany. Od Łaby, aż po rzekę Moskwę. Czcili oni drapieżnika poświęconego bogu Swarogowi. Ognisty ptak towarzyszył bóstwu i jego wyobrażeniom. Pojawiał się na niebie, gdzie wytrwali obserwatorzy mogli go oglądać nocą. Pod postacią świetlistego punktu mógł przemieszczać czarny nieboskłon. Czasem strzelał w górę jak pędząca z rozmachem noworoczna raca. Kiedy indziej obserwatorzy twierdzili, że widzieli wiązkę światła pikująca w wodę i zanurzającą się w niej bezpowrotnie. Fantazja ludzka podpowiadała i inne obrazy. Co bardziej kreatywni o lotnej fantazji widywali raroga jako wir pełen światła, kręcący po polu w blasku dnia. Wirując rozsiewał blask w koło. Byli i tacy, którzy widzieli smoka ogromnego i pełnego światła lub płomieni. Gad ział płomieniami i jak meteor wystrzelał w niebo. Tylko słońce mogło go przyćmić. Był gorącym symbolem pełnym światła i ciepła. Wszystkim obserwatorom zwiastował szczęście i pomyślność w życiu. Dlatego każdy chciał zobaczyć ognistego ptaka raroga. Był pożądanym widokiem. Ludzie tak pragną być szczęśliwi. Na obszarze słowiańszczyzny znany był w różnych postaciach. Wschodnia słowiańszczyzna pokazywała raroga jako świetlistego złotego pawia wieszczącego pomyślność.

raróg

Zdarzało się i tak, że sam Swaróg przyjmował postać swego zwierzęcego atrybutu. Potężny symbol wyglądał okazale, kiedy rozkładając potężne skrzydła, a z jego ognistych piór strzelały płomienie.

Raróg był motywem wielu podań ludowych i baśni opowiadanych dzieciom przed zaśnięciem. Bogactwo i pyszność postaci sprawiała, że był wdzięcznym modelem dla opowieści. W jednym z podań bohater ludowy podróżując po ziemi natknął się na jajo raroga. Cenny przedmiot ze złota został zgubiony przez stwora i jego potomstwu groziła zagłada. A wszyscy wtedy wiedzieli, że jajo żar-ptaka to rzadkość i cenne znalezisko. Dlatego heros baśniowy świadom odpowiedzialności, sam przez długi czas wysiadywał jajo. Bez jedzenia i picia z poświęceniem trwał na posterunku.