Prześwietny słowiański panteon – bogowie słowiańscy

Przed wiekami bogowie stanowili dla ludzi bardzo ważny element ich życia. Większość codziennych spraw nie mogło się obyć bez zaangażowania sił wyższych.

Oto krótki przegląd (w porządku alfabetycznym) słowiańskiego parnasu i najznamienitszych postaci z jego kręgu.

Białobóg i Czarnobóg – dwoistość natury daje o sobie znać w wielu aspektach naszego życia, wierzeń i ogólnie kultury. Trudno się temu dziwić. Nasz świat jest spolaryzowany. Język i wiele fundamentalnych pojęć ma dualistyczną naturę. Choćby dobro i zło, biel i czerń i wiele podobnych.

Chors – był bóstwem panującym pośród mroków nocy. Jego atrybutem był księżyc w nowiu. Odpowiednikiem żeńskim była zaś Lunula.

Jarowit/Jaryło – buchający nieokiełznanym żywiołem bóg młodości, płodności i wojaczki. Złotowłosy młodzian na potężnym białym perszeronie, jadący na oklep bez obuwia.

jaryło

Marzanna – sroga bogini, utożsamiana z zimą i zastojem. Marzannę utożsamiano ze śmiercią.

Marzanna

Mokosz – matka wszech rodzicielka. Stała się synonimem płodnej ziemi. Jej archetyp obecny był we wszystkich młodych systemach wierzeń w kręgu kultur indoeuropejskich.

Mokosz

Perun – najważniejsze bóstwo w panteonie. Przewodnik całego stada bogów. Gromowładny pan nad panami.

Perun

Rodzanice – dwórki Roda. Przychodziły wraz z nim do nowo narodzonego człowieka, by zaświadczyć o jego kolejach losu. Przychodziły do dzieciątka i jego matki z kołowrotem, na którym nawinięta była nic żywota.

Rod – on był autorem scenariusza ludzkiego życia. Rodzanice tylko pilnowały, by wszystko szło według planu. Zjawiał się u wezgłowia łoża położnicy w kilka dni po porodzie.

Swaróg – słoneczny krąg na niebie był jego objawieniem. Każdego dnia przemierzał nieboskłon od wschodu po zachód. Wielce poważany bóg.

Swaróg i Swarożyc

Świętowit – bożek przedstawiany w postaci figury o czterech twarzach. Czczony z lubością przez północnych Słowian. Jego sanktuarium odkryto na jednej z bałtyckich wysp, gdzie znajdował się ośrodek kultu.

Świętowit

Weles – bóg podziemnego świata Nawii. Tam wędrowały dusze umarłych. W początkach kariery, kiedy ludzie osiedli w okresie wczesnego neolitu, był patronem stad rogacizny. Bydlęcy bóg, czyli skotij. Tak o nim mówiono i przetrwała nazwa przez wieki.

Czym jest bóg lub bogowie dowiecie sie z wiki: https://pl.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3g

Swaróg – Pan Słońce

Dzienna gwiazda w każdej mitologii miała swojego patrona. Nie mogło być inaczej. Słońce z racji rozdawania życiodajnej energii było dla wszystkich ludzi idolem. Zapewniało światło w ciągu dnia. Dawało siłę wegetacji, przez co przysparzało pożytku całej ludzkości. Bogowie utożsamiani ze słońcem mieli wielką władzę. Im to przypisywano często dzieło stworzenia świata. Pełnili funkcję kreatorów rzeczywistości i ojców wszystkich późniejszych bóstw. Oni mieli moc powoływania do życia i unicestwiania. W mitologii Prasłowian rolę boskiego dawcy egzystencji pełnił Swaróg. Jego dziedziną było niebo. Poruszał się dumnie po dziennym nieboskłonie i obdarzał ludzkość darem największym. Żywił i ogrzewał. Widomym jego przejawem była tarcza słoneczna. W Słowiańszczyźnie dostał jeszcze jedno zadanie. Kiedy ludzie nauczyli się wydobywać rudy metali i doszli do umiejętności ich przerobu, Swaróg rozpoczął patronowanie kowalstwu. Obróbka metali była szczytem osiągnięć technologicznych. Takie wysokie umiejętności nie mogły mieć byle bożka. Swaróg świetnie się sprawdzał w tej roli. Gorące słońce było patronem umiejętności związanych z wytopem i obróbka na ciepło, wszystkich metali.

Dlatego etymologicznie wiązany jest z tradycją w innych kulturach związaną ze słowami oddającymi potęgę jego majestatu i kojarzących się ze sferą niebieską i technologiami metalurgicznymi. W korzeniach praindoeuropejskich słowo -swar- oznaczało niebo. Do dziś rdzeń starego słowa pozostał w określeniach związanych z nieboskłonem. Słowem -chwar- natomiast w perskich pismach określano słońce. Natomiast kowalstwo i kucie na gorąco starosłowiańskich dialektach brzmiało jak -swariti-. Podobieństwo jest zauważane gołym okiem. Głębsze dociekania dają naprawdę ciekawe wnioski.

Postać demiurga objęta była często tabu. Dlatego istniało wiele odmian imienia używanych nie wprost, ich pozostałości zachowały się w licznych nazwach geograficznych. Z polskich przykładów można przytoczyć Swarzędz. Tak samo w południowej europie na terenie byłe Jugosławii istnieje starodawny zamek, którego nazwa przywodzi na myśl imię starego boga. I tak po całej Europie w wielu miejscach pozostały relikty przeszłości. Swarogowe miano pyszni się w nazwach miejscowości i formacji geograficznych.

Kolejnym reliktem było przywiązanie do kultu nawet w okresie chrześcijańskim. Ludzie praktykowali pokłon dla wschodzącego słońca. Był to tak silny zwyczaj, że przetrwał przez wiele wieków. Znamy słynną scenę z „Krzyżaków”, kiedy to przed bitwą pod Grunwaldem, Maćko i Zbyszko z Bogdańca, tuż po przebudzeniu, zamieniwszy ledwie kilka słów między sobą, kłaniają się wschodzącemu właśnie słońcu. Słońcu wschodzącemu na dobrą wróżbę.

Atrybutem jego był ptak drapieżny. Szybki i zwrotny. Prawdziwy podniebny łowca. Płomiennooki sokół dumnie prezentował się na podobiznach Swaroga.

Postać Swaroga była otoczona licznymi tabu. Jego imienia nie wypowiadano, chyba że w sytuacjach wyjątkowych. Jak każde tabu pełniło funkcję profilaktyczną. Zapobiegało utracie spoistości społeczeństwa skupionego wokół silnego symbolu. Rola tabu została odkryta dość późno. Naukowcy przebadali grupę plemion rdzennie australijskich i dokonali tam trafnych obserwacji.

Swaróg z biegiem historii stawał się bogiem pasywnym. Wycofał się do nieba. Stworzywszy świat, nie wtrącał się w przebieg eksperymentu zwanego życiem. Losami ludzkości, która uważała go za ojca, nie przejmował się wcale. Z czego to wynikało, można właściwie tylko spekulować. Duże dzieci wyrwały się spod opieki ojcowej i odstawiły go na boczny tor. Emeryturę. Co prawda wygodną, ale jednak odstawkę.

Poświęcono jego czci jedno z ważniejszych świąt w dorocznym kalendarzu obchodów. Godowe Święto w czasie przesilenia zimowego było wyrazem wdzięczności dla słońca, które po okresie spadkowym powracało znów w chwale na nieboskłon.

W wielu mitologiach istniały bóstwa pokrewne, mające podobny zakres obowiązków. Często występujące w kilku postaciach. Egipski Re, dumny bóg słońca poruszał się ognistym rydwanem, za dnia oświetlając wszystkie ludzkie poczynania. W mitologii greków był bóg kowal, który mieszkał w wulkanie, patronował metalurgii.